شرکت تجاری

در قوانین تجارت تعریف واضحی از شرکت تجاری ارائه نشده است ولی در کل شرکت های تجاری به شرکت هایی اتلاق می شود که بین دو یاچند نفر تشکیل شده و هرکدام در ازای مبلغی سهامدار یا شریک در شرکت می باشند و بدین ترتیب به انجام امور بازرگانی خواهند پرداخت. 

در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا موارد مهمی را در زمینه  انواع شرکت های قابل ثبت تجاری در کشور برای شما بیان کنیم.

تعریف شرکتهای تجاری

قانون تجارت، تعریفی از ثبت شرکت تجاری ارائه ننموده و تنها به ذکر انواع شرکت و تعریف آنها بسنده نموده است.

در قانون مدنی نیز شرکت به این صورت تعریف شده است که «شرکت، عبارت است از اجتماع حقوق مالکين متعدد در شیء واحد به نحو اشاعه» (ماده ۵۷۱ ق.م) ولی تعریفی که از شرکت، در قانون مدنی ارائه شده با تعریف شرکت تجاری همخوانی نداشته و متفاوت می باشد که به چند نمونه از تفاوت شرکتهای تجاری با شرکت های مدنی اشاره می کنیم:

الف) شرکتهای تجاری همواره در نتیجه اختیار و اراده شرکا به وجود می آیند، در صورتی که قانون مدنی در ماده ۵۷۲ شرکت را به دو نوع اختیاری و قهری طبقه بندی نموده است. طبق ماده ۵۷۳ قانون مدنی، شرکت اختیاری با در نتیجه عقدی از عقود حاصل می شود یا در نتیجه عمل شر کا از قبیل مزج اختیاری یا قبول مالی مشاعا در ازای عمل چند نفر و امثال آن اما شرکت قهری اجتماع حقوق مالکین است که در نتیجه امتزاج یا ارث حاصل می شود.

ب) مسؤلیت شرکا در شرکتهای تجاری بر حسب نوع شرکت ممکن است به میزان سهم، محدود به سرمایه، نسبت به سرمایه و تضمین تمام سرمایه و یا مختلط باشد، در حالی که در شرکتهای مدنی چنین مسؤلیتی وجود ندارد و مسؤلیت در امور مدنی منفرد می باشد.

ج) بر خلاف شرکت های مدنی که تقسیم سود و زیان همواره به نسبت سهم است. در شرکتهای تجاری تقسیم سود و زیان بر اساس نوع مراحل ثبت شرکتها متفاوت است و بر مبنای مسؤلیت شرکا انجام می گیرد.
د) شرکتهای مدنی فاقد شخصیت حقوقی هستند در حالی که شرکتهای تجاری دارای شخصیت حقوقی هستند.

تعریف دکترین حقوقی در خصوص شرکت هایی تجارتی

اساتید حقوق تجارت با توجه به چهار چوب حقوقی موجود، تعاریف مختلفی از شرکت تجاری ارائه نموده اند به عقیده دکتر ستوده تهرانی: «شرکت تجاری عبارتست از سازمانی که بین دو یا چند نفر تشکیل می شود که در آن هر یک سهمی به صورت نقد یا جنس یا کار خود را در بین می گذارند تا مبادرت به عملیات تجارتی نموده و منافع و زیان های حاصله را بین خود تقسیم کنند.

بعضی دیگر از حقوقدانان به این تعریف خدشه وارد کرده و معتقدند: «این تعریف دو نقص عمده دارد که هر دو از مجموع مقررات قانون تجارت و لایحه اصلاحی قانونی ۱۳۴۷ در مورد شرکتهای سهامی استنباط می شود؛ اولین نقص این است که در آن به شرکت نه به عنوان یک قرارداد بلکه به عنوان یک مؤسسه و سازمان (یک شخص حقوقی) نگریسته می شود؛ در حالی که شرکت، پیش از هر چیز، یک قرارداد است.

نقص دیگر این است که که شرکت را تنها مؤسسه یا سازمان تلقی می کند که مبادرت به عملیات بازرگانی می کند در صورتی که می دانیم گاه شرکت، به صرف اینکه در قالب شرکت هایی ایجاد شده که در ماده ۲۰ قانون تجارت ذکر شده اند، شرکت تجاری تلقی می شود، حتی اگر عمل غیر تجارتی انجام دهد، ایشان پس از بیان نواقص تعریف،

شرکت تجاری یعنی

1«شرکت تجاری، قراردادی است که به موجب آن دو یا چند نفر توافق می کنند سرمایه مستقلی را که برای انجام مقصود خاصی تشکیل می گردد، اختصاص دهند و در منافع و زیانهای احتمالی حاصل از به کار گیری سرمایه سهیم شوند».
2-تشکیل شرکت در برخی کشورها نیاز به اجتماع و توافق چند نفر ندارد. در برخی کشورهای اروپایی امکان تشکیل شرکت توسط یک فرد، یعنی یک سهامدار وجود دارد. اما در قانون تجارت ایران حداقل اعضا برای تشکیل یک شرکت دربرخی از انواع شرکتها دو نفر می باشد و امکان تشکیل شرکت با یک فرد در قانون تجارت ایران پیش بینی نشده است.
لازم به ذکر است تشکیل شرکت الزاما با مشارکت اشخاص حقیقی نیست و ممکن است چند شرکت تجاری که دارای شخصیت حقوقی مستقلی هستند برای انجام فعالیت بازرگانی با مشارکت همدیگر اقدام به تشکیل یک شرکت نمایند.

شرکتهای تجاری در قانون تجارت به 7 نوع طبقه بندی خواهند شد . این 7 نوع شامل :

1. شرکت با مسئولیت محدود

2. شرکت های سهامی خاص

3. شرکت های سهامی عام

4. شرکت های تضامنی

5. شرکت های تعاونی

6. شرکتهای مختلط سهامی

7. شرکت های تولیدی

شرکت با مسئولیت محدود

این نوع شرکت ها از اجتماع حداقل 2 نفر تشکیل شده و مسئولیت هر کدام از موسسین و شرکا در زمان بدهی و قروض و نیز در کسب سود شرکت برطبق سرمایه اولیه که به شرکت وارد کرده اند می باشد. در صورتی که در شرکت با مسئولیت محدود در اساسنامه قید شود که در صورت فوت و یا وجود ممنوعیت کاری برای یکی از شرکا اتفاق بیفتد شرکت منحل می شود ولی در شرکت های دیگر در صورت ایجاد این چنین ویژگی هایی شرکت پابرجا بود و امور بازرگانی خود را طبق روال قبل به سرانجام خواهد رساند.

شرکت های سهامی عام

حداقل سهامداران در این شرکت ها 5 نفر است که هرکدام از آن ها می توانند سرمایه شرکت را از طریق انتشار اگهی پذیره نویسی به مردم  ارائه داده و اقدام به افزایش سرمایه شرکت کنند. در بکار بردن نام این شرکت ها باید از واژه سهامی عام استفاده کرد.

شرکت های سهامی خاص

 ثبت شرکت سهامی خاص با بیش از 3 نفر سهامدار خواهد بود که برای افزایش سرمایه شرکت اقدام به خرید سهام می کنند و از این طریق سرمایه را افزایش داده و به بقای شرکت کمک می کنند. سهامداران در این شرکت ها بر اساس سهام و سرمایه وارده به شرکت مسئول در پرداخت بدهی ها هستند .