انواع اشخاص حقوقی و نحوه تشکیل آنها

شخصیت حقوقی

انواع اشخاص حقوقی و نحوه تشکیل آنها

تعریف

از نظر فعالیتهای اجتماعی، دو نوع شخص وجود دارد: شخص حقیقی و شخص حقوقی. منظور از شخص حقیقی، افراد انسانی هستند که بخواهند به فعالیتهای اجتماعی از جمله تجارت اقدام کنند.
شخص حقوقی: عبارت است از گروهی از افراد انسانی که بخواهند به صورت دسته جمعی فعالیت اجتماعی داشته باشند؛ از قبیل خرید، فروش، تملک، انقعاد قرارداد و...

انواع اشخاص حقوقی و نحوه تشکیل آنها

• اشخاص حقوقی بر دو نوعند: اشخاص حقوقی حقوق عمومی و اشخاص حقوقی حقوق خصوصی

منظور از اشخاص حقوقی حقوق عمومی، اشخاصی هستند که بلافاصله پس از تصویب مجوز قانونی آنها از طرف دولت، به وجود آمده و شروع به فعالیت می کنند مانند تمام وزارتخانه ها. اشخاص حقوقی حقوق خصوصی بر دو نوعند: شرکت های تجاری و مؤسسات غیرانتفاعی.
ثبت شرکت های تجاری شرکت هایی هستند که به صورت یکی از شرکت های هفتگانه مقرر در قانون تجارت تأسیس می گردند. مؤسسات غیرانتفاعی، پس از ثبت در اداره ثبت شرکتها دارای شخصیت حقوقی خواهند بود. مانند انجمن نویسندگان و احزاب سیاسی.

حقوق و تکالیف اشخاص حقوقی

شخص حقوقی، دارای کلیه حقوق و تکالیفی میباشد که یک شخص طبیعی دارد، مگر حقوق و وظایفی که فقط مختص انسان است مانند حق ابوت (پدری) و بنوت (فرزندی).
مطابق ماده ۵۸۹ قانون تجارت، اداره شخص حقوقی به وسيله مقاماتی که به موجب قانون یا اساسنامه صلاحیت اتخاذ تصمیم دارند، انجام می شود.

اداره یک شرکت تجاری به عهده هیئت مدیره و اداره وزارتخانه به عهده وزیر آن خواهد بود و اگر شخص حقوقی مرتکب تخلفاتی شود، این تخلفات اصولا به عهده مدیران و کسانی است که تخلف مستند به آنهاست.

اقامتگاه و تابعیت اشخاص حقوقی

از نظر حقوقی، اقامتگاه عبارت است از محلی که شخص در آن سکونت داشته و مرکز مهم امور وی در آنجاست. قانون با توجه به اقامتگاه اشخاص یک سلسله حقوق و تکالیف بر آنها بر عهده آنها می گذارد.
طبق قانون مدنی مرکز عملیات» و طبق قانون تجارت محل اداره شخص حقوقی» به عنوان اقامتگاه اشخاص حقوقی تعیین شده است. اصولا اقامتگاه از نظر ابلاغ استاد الزام آور دارای اهمیت می باشد.
تابعیت» رابطه ای است که یک شخص را از نظر تکالیف و حقوق سیاسی به یک کشور معین وابسته می کند. ماده ۵۹۱ قانون تجارت می گوید: «اشخاص حقوقی، تابعیت مملکتی را دارند که اقامتگاه آنها در آن مملکت است». اشخاص حقوقی مانند اشخاص حقیقتی (یا طبیعی) ناگزیر از داشتن تابعیت مشخصی هستند تا از حقوق سیاسی و اجتماعی خود آگاه بوده و تکالیف خود را نیز نسبت به دولت متبوع خود انجام دهند. ماده ۱ قانون ثبت شرکت ها مصوب ۱۳۱۰ می گوید: «هر شرکتی که در ایران تشکیل و مرکز اصلی آن در ایران باشد، شرکت ایرانی محسوب می گردد»؛ یعنی مطابق مقررات کشور ایران تشکیل شده و اقامتگاه مرکز اصلی آن نیز در ایران باشد، در غیر این صورت، شرکت ایرانی محسوب نمی شود ولی می تواند در ایران نمایندگی داشته باشد.